اتوپیا- امیدبانوان؛ تبیان نوشت: کلمه‌ مَهر که در فارسی به آن «کابین» گفته می‌شود، در قرآن نیامده و به جای آن، کلمۀ «صَدُقات» به کار رفته است. (نساء:4)؛ علتش این است که در اسلام، مهریه در عوض چیزی نیست بلکه پیش‌کش و هدیه‌ای است که مرد هنگام خواستگاری متعهد می‌شود که آن را به نشانۀ صداقت خود در پیمان ازدواج به زن پرداخت کند.

تعیین مهریه، حدی ندارد

اسلام مقدار مشخصی برای مهریه تعیین نکرده بلکه این موضوع بسته به توافق زوجین دارد؛ اگر چه در روایات فراوانى تأکید شده که مهر را بسیار سنگین قرار ندهید، ولى این حکم، الزامی نیست و فقط جنبۀ مستحب بودن دارد.

ممکن است گفته شود پس چرا برخی از مراجع معاصر، حد خاصی را برای مهریه تعیین کرده‌اند. علتش این است که در مهریه‌‌های بسیار بالا، معمولاً قصد جدّی وجود ندارد، لذا معتبر نیست.

مهریه، بها نیست پشتوانه است

اسلام بر خلاف جاهلیت، زن را کالا نمی‌داند. بنابراین مهریه، بهای چیزی نیست بلکه پشتوانه‌ای است برای زن که از باب احترام به عنوان حقوق بانوان در نظر گرفته شده است. شاهدش هم اینکه اگر در صیغۀ عقد، اسمى از مهر نبرند عقد باطل نیست ولی اگر کار به جدایی بکشد، پرداخت آن اجباری است.

تعاریف و  تفاوت‌های مهرالسنه، مهرالمثل و مهرالمسمی

کلمۀ مَهر گاهی به صورت ترکیبی و با تعابیری مثل «مهر السنه»، «مهر المثل» و «مهر المسمی» به کار می‌رود. در اینجا به تعاریف و بیان تفاوت‌های این تعابیر می‌پردازیم.

مَهرالسُنَّة

مهرالسنه، مقدار مهریه ای است که پیامبر صلی الله علیه و آله برای همسران و دخترانش تعیین می‌کردند. مقدار مهر السنة پانصد درهم نقره است که تقریبا معادل دویست و شصت و دو و نیم مثقال نقره سکه‌دار است و مستحب است که مهریه از این مقدار بیشتر نباشد. طبق روایات مهریه حضرت زهرا سلام الله علیها، زره یا کتان بافت یمن یا چیزهای دیگری غیر از درهم بوده که قیمت آن در حدود  ۴۰۰ تا ۵۰۰ درهم می‌شده است. امام جواد علیه السلام نیز مهریه همسرش ام‌فضل دختر مأمون را پانصد درهم قرار داد.

مَهرالمُسَمّی

مهرالمسمی مهریه‌ای است که با توافق طرفین در زمان عقد برای زوجه تعیین می‌شود و میزانِ مشخصی از نظر تعداد و یا نوع آن وجود ندارد، و زوجین می‌توانند بر اساس توافق، مهریه را به هر میزانی تعیین نمایند؛ لذا در صورتی که شروط مهریه، با صحت کامل رعایت شده باشد، مهرالمسمی را می‌توان به عنوان مهریه تعیین نمود و مرد موظف به پرداخت این حق می‌شود. (قانون مدنی، ماده 1080)

مَهر المِثل

مهر المثل، فقط اختصاص به عقد دائم دارد. اگر هنگام ازدواج، مهر المسمی مشخص نشده ولی نزدیکی صورت گرفته است یا شبهۀ آمیزش وجود دارد یا مقدار مهریه، مبهم است، یا به فتوای برخی فقها (مکارم شیرازی)، در عقد ازدواج، مهریه‌های غیرمتعارف و بالا تعیین شده باشد، در چنین شرایطی چنانچه کار به جدایی بکشد، برای تعیین مقدار مهر، باید به زنان هم‌شأن آن زن مراجعه شود؛ زنانی که از نظر جایگاه خانوادگی، موقعیت اجتماعی، زیبایی، سن، بکارت، دارایی و... با آن زن، هم‌رتبه‌اند.(جواهر الکلام، ج31، ص52).