بوی نان، بوی تنور- امیدبانوان؛ دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت نوشت: در نان سبوسدار، به طور میانگین دو برابر ویتامین، مواد معدنی و مواد فیبری نسبت به نان سفید وجود دارد. نان سبوسدار دارای ویتامین B2 و نیاسین است که این ویتامینها باعث تمرکز و دقت عمل میشوند. ویتامینهای مذکور برای کودکان نیز بسیار خوب است، مخصوصاً در دورانی که سلولهای عصبی در حال رشد هستند.
همچنین نان سبوسدار منیزیم بیشتری دارد که باعث تقویت ماهیچههای روده میشود و از دردهای ماهیچهای جلوگیری میکند. آهن موجود در نان سبوسدار نیز به شرط وجود شرایط مناسب برای جذب، سبب باهوشی کودکان می شود. ضمن آنکه در بزرگسالان با افزایش تمرکز ذهنی و بازدهی کاری توان عملکردی فکری و جسمی همراه است. مواد فیبری در نان سبوسدار راهی برای رفع گرفتگی روده و یبوست است. علاوه بر این، این مواد جزء مواد غذایی مطلوب باکتریهای روده هستند که علیه امراض میکروبی روده اقدام میکنند و سیستم ایمنی بدن را فعال میکنند. مواد فیبری موجود در نان سبوسدار، کلسترول و مواد سمی حاصل از تجزیه مواد غذایی را جذب کرده و از روده دفع میکنند.
بهتر است از نانهای سبوسدار که با خمیر ترش تهیه میشوند، استفاده کنید. آرد سبوسدار دارای مادهای است بهنام اسید فیتیک که مواد معدنی مانند آهن، منیزیم یا کلسیم را جذب کرده و مانع استفاده بدن از آنها می شود. اگر برای تهیه سریع نان از جوش شیرین استفاده شود، تجزیه اسید فیتیک انجام نمیشود. در نتیجه مانع جذب آهن، منیزیوم و کلسیم میشود. به همین دلیل گفته میشود استفاده از جوش شیرین در تهیه نان در نانواییها، باعث کمبود آهن در بدن میشود که به نوبه خود مشکلات فراوانی را برای زنان و کودکان ایجاد میکند. در حالیکه اگر در مدت طولانی، خمیر توسط خمیر ترش اصطلاحا ور بیاید، ماده اسید فیتیک توسط آنزیمهای موجود در غلات تجزیه شده و بدن انسان میتواند از مواد معدنی نان استفاده کند. با توجه به اینکه نان قوت غالب مردم کشور ما است، حذف جوش شیرین از مراحل تولید نان می تواند سبب ارتقاء سلامت افراد جامعه شود.
باید توجه کرد که نان قهوهای، نانی است که از آرد دانههای سبوسدار گندم تولید شده و نان سفید، نانی است که از آرد بدون سبوس تولید شده و پوسته گندم (سبوس) آن حذف شده است.
بسیاری از پزشکان تا اوایل دهه 30 قرن بیستم سبوس را یک ماده زاید و اضافی که موجب خراش روده بزرگ (کولون) میشد، به حساب میآوردند. اما با پژوهش های جدید دو دهه گذشته فواید فراوان نان سبوسدار اثبات شد و سبوس به عنوان یک داروی موثر طبی برای بیمارانی که همیشه از مسئله یبوست یا اختلالات روده بزرگ رنج می برند، شناخته شد.