علم و فناوری. امید بانوان؛ سومین همایش ملی «بیابان» با محوریت فرصت‌ها و چالش‌ها در سه محور بررسی اقدامات و فعالیت‌های انجام شده یا در دست اقدام، فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی و نگرش‌های نوین در این حوزه با حضور مسئولان کشوری و استانی و همچنین اساتید دانشگاهی، محققان و پژوهشگران و دانشجویان در دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران برگزار شد.

 در این رویداد یک‌روزه که روز سه‌شنبه - ۲۴ مهرماه - در ۳ پنل اختصاصی برگزار شد، در پنل اول ابتدا اثربخشی پروژه‌های مقابله با بیابان‌زایی، روش‌ها و فناوری‌های نوین مقابله با بیابان‌زایی، مقابله با بیابان‌زایی و پدافند غیرعامل در بیابان مورد نقد و بررسی قرار گرفت. سپس مهاجرت، صنعت و معدن، انرژی‌های تجدیدپذیر و گردشگری در پنل دوم ارائه شد و صاحب‌نظران دیدگاه‌های خود را در این‌ خصوص به اشتراک گذاشتند.

 بعدازظهر سه‌شنبه و در سومین پنل تخصصی نیز در محور نگرش‌های نوین، موضوعاتی از قبیل گردوغبار، خشکسالی و تغییر اقلیم، فرسایش در بیابان، تنوع زیستی و تخریب سرزمین به بحث‌وبررسی گذاشته شد.

غلبه بر ابر چالش‌های کشور با استفاده از جامعه علمی و دانشگاهی

 دکتر «حمیدرضا ناصری» رئیس مرکز تحقیقات بین‌المللی بیابان دانشگاه تهران و مجری برگزاری این همایش ملی در تشریح روند برگزاری این رویداد اظهار داشت: ۱۵۶ مقاله از سوی اساتید دانشگاهی و اعضای هیئت‌علمی مؤسسات پژوهشی مرتبط با حوزه بیابان و همچنین دانشجویان تحصیلات تکمیلی به دبیرخانه این رویداد ارسال شد که پس از داوری‌های انجام شده ۸۸ مقاله به‌صورت پوستر و ۱۴ مقاله به‌صورت سخنرانی پذیرفته شد.

 ناصری با تأکید بر اینکه باید تحقیقات در آینده به سمتی برود که بتوانیم راحت‌تر به مسائل و ابر چالش‌های کشور غلبه کنیم، افزود: در نظر داریم از این پس این همایش را به‌صورت سالانه یا دوسالانه برگزار نماییم.

 بیابان فرصت است نه تهدید

 دکتر «سید محمدعلی ابراهیم‌زاده موسوی» رئیس دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران نیز طی سخنانی با بیان اینکه بیابان یکی از مظلوم‌ترین بخش‌های کشور است، گفت: باوجودآنکه بیابان بیشترین سهم را در بخش فرهنگ، تاریخ، تمدن و اقلیم ایران داراست اما کمترین توجه به آن شده است.

 وی در ادامه ابراز داشت: متأسفانه چه در عرصه علمی و پژوهشی و چه در حوزه دستگاه‌های اجرایی از بیابان به‌عنوان تهدید یاد می‌شود درحالی‌که بیابان همیشه یک فرصت است و تمدن ایران در طول تاریخ نیز مؤید این مهم است.

 وی با بیان اینکه در طول تاریخ و تمدن ایران نقش بیابان بسیار برجسته است و امروز نیز دنیا در حال سرمایه‌گذاری روی بیابان است، گفت: کافی است از خود بپرسیم چطور گذشتگان ما بیابان را مدیریت می‌کردند و چطور با کمترین امکانات به‌خوبی آب را در بیابان حفظ و منتقل می‌کردند.

۶۵ درصد کشور عرصه بیابانی است

 ابراهیم‌زاده موسوی با اعلام اینکه ۶۵ درصد کشور عرصه بیابانی است، ابراز داشت: نمی‌توان با نادیده‌گرفتن این مساحت وسیع مردم را به بهانه آبادانی و شهرنشینی در مراکز استان و شهرها تجمیع کرد؛ بلکه باید با استفاده از پتانسیل پژوهشگران و ظرفیت جامعۀ علمی - دانشگاهی کشور جذابیت‌های مناطق بیابانی را به‌صورت پایلوت و الگو ارائه و فرصت سرمایه‌گذاری هوشمند در بیابان را برای مردم فراهم نمود.

 وی با بیان اینکه تا دانشگاه‌ها در این زمینه ورود و فعالیت نکنند، دولت به‌تنهایی نمی‌تواند کاری از پیش ببرد، اظهار داشت: مراکز پژوهشی باید نمونه‌سازی کنند و با هم‌فکری و هم‌اندیشی با یکدیگر معبری را در دل بیابان ایجاد کنند تا جامعه و دستگاه‌های اجرایی نیز از این بلاتکلیفی نجات یابند.

امنیت غذایی و امنیت ملی مؤلفۀ قدرت در جهان امروز است

 رئیس دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در ادامه ضمن تٱکید بر امنیت غذایی گفت: امروز امنیت غذایی مؤلفۀ قدرت محسوب می‌شود و در جهانی که تسلط‌جویی مؤلفه اول جهان است، باید به مقوله امنیت غذایی و به‌تبع آن امنیت ملی توجه ویژه داشت.

 وی ضمن انتقاد از اینکه تا کنون تلاش‌ها مبتنی بر این بوده که با مهار گردوغبار، بیابان را به یک پدیده بی‌آزار تبدیل کرد، خاطرنشان کرد: این تفکر اشتباه در حالی در جامعه تسری یافته است که بیابان از دیرباز مرکز تولید، پشتوانۀ امنیت و منشأ معادلات معکوس بوده است؛ لذا باید تحقیقات و پژوهش‌ها بر اساس این رویکرد باشد که الگویی عملی ارائه کرد که آنچه از آن به‌عنوان تهدید یاد می‌شود به فرصت بدل گردد و سبب اشتغال‌زایی و ارتقای امنیت غذایی و متعاقب آن حفظ مقتدرانۀ امنیت ملی کشور شود.

 وی در پایان ابراز امیدواری کرد که برگزاری چنین همایش‌هایی موجب ارائه راهبُردی عملی برای الگوسازی و فرصت‌سازی تبدیل بیابان به یک پدیده پربرکت شود.