کرج – امید بانوان: در هفته هنر انقلاب، برنامهها و نشستهای هنری ارزشمندی در خانه هنرمندان کرج برگراز شد. یکی از این نشستها، خاص فیلمسازان جوان البرزی بود که به همت دفتر هنرهای تصویری حوزه هنری البرز و با حضور «علی کوچکی» فیلمنامهنویس و سینماگر ارزشی کشور و «محمد سجاد احسانفر» مسئول واحد هنرهای تصویری حوزه هنری البرز برگزار شد.
در این نشست تخصصی فیلمهای کوتاه و همچنین فیلمهای 100 ثانیهای تولیدی توسط هنرمندان جوان واحد هنرهای تصویری حوزه هنری البرز به نمایش در آمد و بعد از آن جلسه نقد پیرامون آنها برگزار شد که بیشتر به صورت کارگروهی و گفتمانی دوسویه پیش رفت. هنرجویان شرکت کننده در این جلسه علاوه بر این که از نقطه نظرات ارزشمند استاد علی کوچکی بهره بردند، سوالات، ابهامات و نظریات خود را نیز در مورد هر یک از فیلمها ابراز کردند.
علی کوچکی در بخشی از سخنانش با تأکید بر تدوین خوب گفت: هنگامی که کار را برای تدوین به یک تدوینگر میسپاریم رعایت چند نکته ضروری میرسد. اول این که هیچ گاه خودتان به تدوین فیلم نپردازید چون به دلیل علاقهای که به تولید تکتک نماها و پلانهای تشکیل دهنده فیلم دارید مانع از برخورد منطقی با تدوین شده و اکثر اوقات حاضر به حذف بسیاری از سکانسها و پلانهای غیر ضروری میشوید که این امر در نهایت سبب تولید یک فیلم خسته کننده با صحنههای تکراری میشود. وی افزود: حتی بهتر است هنگام تدوین خودتان سر میز تدوین نباشید تا تدوینگر با قاطعیت بهتری کار تدوین را انجام دهد.
وی به فیلمسازان جوان توصیه کرد: از همان ابتدای ساخت فیلم با یک برنامهریزی درست پیش بروید، حتی برای تولید فیلم مستند که این کار سبب میشود با زاویه دید بهتری جلو بروید، از شلختگی ساختار جلوگیری میکند و از همه مهمتر سبب میشود فیلم به شکل گزارشی صرف پیش نرود.
وی همچنین با تأکید بر نقش ریتم در تولید فیلم گفت: باید سعی کرد از کشدار شدن و خسته کننده شدن فیلم خودداری کرد چرا که سینمای امروز سینمایی ریتمدار است. لذا باید طوری پلانهای فیلم را چید که از ابتدای فیلم با یک قلاب قوی ذهن مخاطب را صید کرد، در اواسط فیلم با یک تلنگر زیبا و به جا وی را به ادامه فیلم ترغیب کرد و در نهایت با یک پایان تأثیرگذار فیلم را به پایان رساند.
کوچکی همچنین از فیلمسازان خوش قریحه البرز خواست تا در تولید فیلم جسور باشند به ویژه در انتخاب نحوه نورپردازی سعی کنند از بازی با سایهها نترسند و اتفاقا از آنان در تولید فیلمهایی متفاوت بهره ببرند. به جای این که ذهن خود را صرفا به مسائل فنی و تجهیزات معطوف کنند، به انتخاب سوژه مناسب بپردازند و در انتخاب سوژه خود را درگیر زمان فیلم نکنند و به هوای ساحت یک فیلم 100 ثانیهای سوژههای ناب خود را که میتوانند در قالب فیلمهای کوتاه بهتر پخته و پرداخت شوند، قربانی نکنند.
وی همچنین به اهمیت انتخاب بازیگر خوب بسیار تأکید کرد و گفت: اگر هنرپیشه و بازیگر خوبی انتخاب شود مخاطب با ارتباط گرفتن با بازیگر با همه المانهای فیلم نیز ارتباط مثبت برقرار میکند و چه بسا بعضی نقاط ضعف فیلم را نیز با دیده اغماض بنگرد؛ ولی وقتی بازیگر درست انتخاب نشده باشد یا شما به عنوان کارگردان نتوانسته باشید بازی خوبی از وی بگیرید مخاطب چندان به نکات مثبت فنی فیلم توجه نمیکند و از ادامه تماشای آن منصرف میشود.
علی کوچکی با اشاره به تاریخچه تولید فیلمهای 100 ثانیهای که در البرز آغاز شد و اینک بینالمللی شده است گفت: در ابتدای امر همه افراد بویژه فیلمسازان آماتور با تصور این که فیلم 100 ثانیهای به دلیل زمان کوتاه فیلم چندان مشکل نیست، تولید اولین فیلمهای خود را با فرمت 100 ثانیهای آغاز میکنند ولی وقتی وارد کار میشوند تازه متوجه عظمت بیان یک ایده در مدت زمان 100 ثانیه شده و با مشکلات و دشواریهای آن آشنا میشوند. وی ابراز امیدواری کرد همانطور که «جشنواره تئاتر تک طنز» بعد از سالها هجرت به خانه خود در البرز بازگشته، روزی نه چندان دور نیز جشنواره فیلمهای 100 ثانیهای به زادگاه خود البرز بازگردد و تحقق این آرزو را منوط به همت هنرمندان خوش قریحه البرزی و نهادهای فرهنگی دانست که با حمایت خود میتوانند این امر را تسریع بخشند.
وی در پایان از فیلمسازان جوان تقاضا کرد از ساخت فیلم در شرایط اضطرار و عجله پرهیز کنند و از همان ابتدا با برنامهریزی صحیح و منطقی پیش بروند تا کار ساخت فیلم به روزهای پایانی اتمام مهلت ارسال فیلم به جشنواره ختم نشود و حتی در صورت امکان ابتدا با یک پیش تولید خوب از بسیاری از اتفاقات ناخواسته جلوگیری کنند.
فیلمهای نمایش داده شده در این جلسه به شرح زیر بود: مستند «مبلغ» اثر مهدی نوری؛ فیلم کوتاه «دنیای مجازی» اثر رضا طوفانی؛ «مسخ» از محمد حمزهپور 1393؛ «عزیز» اثر احمد میرهاشمی؛ «بیداری» از رضا کوچکی؛ «دستکاری» اثر حسن غلامی؛ «قطره سرخ» از محمد شهبازی؛ «همراه» اثر رعنا جوادی؛ «خلاص» از سید محمد حسینی؛ «جواب کودکانه» اثر محمدباقر زنگنه؛ «نگاه» از حامد صمصامی؛ «نگرانی» از بهزاد علوی؛ «رحمت توری» اثر بهزاد علوی و «تنهایی» از مینا بشیری گودرزی.
آنگاه که پرورش هنرمند به غایت خود میرسد
احسانفر مسئول دفتر هنرهای تصویری حوزه هنری استان البرز نیز در مصاحبه با خبرنگار «امید بانوان» گفت: اینکه عدهای علاقهمند به فیلمسازی باشند، در کارگاههای حوزه هنری شرکت کنند و برای یک جشنواره چند کار بسازند، همه آنچه که باید یاشد، نیست. وظیفه نهادهایی چون حوزه هنری، انجمن سینمای جوانان و سایر ارگانها و مجموعههای فرهنگی تازه از همین نقطه آغاز میشود. اینکه فیلمسازان جوان و با انگیزه حمایت شوند، انگیزههای آنان حفظ شود و در نهایت در مسیر تعالی فرهنگ جامعهی خود گام بردارند امر مهمی است که متاسفانه در استان البرز به قدر کفایت مورد توجه مسئولین قرار نمیگیرد.
محمد سجاد احسانفر تأکید کرد: حوزه هنری با تمام بضاعت و امکانات خود تا آنجا که بتواند در این راه تلاش کرده و میکند. میطلبد که سایر نهادهای فرهنگی نیز از حمایت فیلمسازان این استان دریغ ننمایند. پرورش یک هنرمند زمانی به غایت خود میرسد که هنر وی وسیله امنی برای وصل مخاطب اثر هنری به خالق هنرمند خود باشد که اگر این طور شد معنای واقعی «هنر» خودنمایی کرده است. پس تا زمانی که این اتفاق به انجام برسد نمیتوان کار پرورش هنرمند را مخصوصا در زمینه کارهای معتقد و متعهد به ارزشهای دینی و انسانی، تمام شده دانست.
وی در ادامه افزود: دفتر هنرهای تصویری برای سال 95 «دوره فشرده مجموعه کارگاههای جامع فیلمسازی» را با هدف پرورش هنرمندان متعهد در دستور کار خود دارد که انشاءالله به نتیجه خواهد رساند. امیدواریم که این طرح مانند برخی از طرحهای پیشین به خاطر عدم تأمین بودجه مسکوت و راکد نماند. استان البرز استعدادهای فراوانی را در عرصه فیلمسازی در خود جا داده که برای بروز و نمو خود تنها به زمینهای مناسب احتیاج دارند.
با تخصیص بودجههای مناسب فرهنگی از فیلمسازان جوان حمایت کنیم
خبرنگار پایگاه خبری «امید بانوان» در پایان این نشست گفتگوی کوتاهی نیز با استاد علی کوچکی داشت که اینک پیش روی شماست:
برآورد شما از برگزاری چنین نشستهایی چیست؟ به ویژه که اکثر شرکتکنندگان در این نشست کار اولی بودند.
اینکه بعضی از شرکتکنندگان کار اولی هستند دلیل بر این نیست که کارشان خوب نیست، اتفاقا بسیاری از دوستان حضور دارند که کار اولی هستند و کارهای بسیار زیبایی ارائه دادند. همانطور که شاهد بودید بعضی از کارها واقعا فوقالعاده بود و من امیدوار شدم. قبل از ورود به این نشست بعضی دوستان شرکت کننده گفته بودند که کار اولشان را ارائه کردند و من با این پیش زمینه وارد شدم که سطح کار شاید سطح متوسطی باشد ولی به نظر من بعضی از آنها حتی از خوب هم بالاتر بود.
درواقع این کار اولی بودن اصلا بد نیست. چون بالاخره باید از جایی شروع کرد و دوستان باید این تجربه را بدست آورند. اما مهم این است که به آنان کمک کرد و از آنان حمایت شود. البته ارگانهای مختلفی هستند که در کرج به بچههای هنرمند و علاقهمند کمک میکنند ولی به نظر من هر چه قدر این کمک بیشتر باشد نتیجه کار بهتر خواهد شد.
توصیه شما به علاقهمندان فیلمسازی چیست؟
دوستان علاقهمند به فیلمسازی میتوانند با مراجعه به حوزه هنری البرز از امکانات ساخت فیلم که در اختیار آنان قرار میگیرد، بهره ببرند. حتی بودجه ساخت فیلم به آنان میدهند. ما فیلم سازان قدیمیتر هستیم و زمانی که آغاز به کار کردهبودیم نه چنین امکاناتی داشتیم و نه کسی کمک چندانی میکرد و ما واقعا به سختی کار میکردیم. اما الان وجدانا فضا و امکانات بهتر شده و هر زمان هم میتواند بهتر از این شود. هر چه این شرایط بهتر شود ما بازخورد آن را در فیلمهایی که ساخته میشود میتوانیم حس کنیم. یک زمانی امکانات تولید فیلم محدود بود و بسیاری از ایدهها را نمیتوانستند اجرایی کنند ولی اینک هر چه قدر این امکانات افزایش مییابد ما شاهد افزایش کیفیت فیلمها نیز هستیم.
چه توصیهای به مسئولین فرهنگی در جهت حمایت از این عزیزان دارید؟
از مسئولین میخواهم همانطور که تا کنون از جوانان حمایت کردهاند، به ویژه مسئولین حوزه هنری که واقعا در زمینه فیلمسازی به بچهها کمک کردهاند،این حمایت خود را ادامه دهند. سپاس ویژهای دارم از آنان بابت تجهیزات بسیار خوبی که خریداری شده و مسلما هر چه قدر این تجهیزات بیشتر و کاملتر شود، نمودش در آثار هنری بیشتر پدیدار خواهد شد. امیدوارم ارگانهای دیگر نیز پا پیش بگذارند و به حوزه هنری، سینمای جوان، اداره فرهنگ و ارشاد کمک کنند. چون بعضی ارگانها هستند که بودجههای فرهنگی بیشتری در اختیار دارند ولی این بودجهها اصلا صرف تولید فیلم در کرج نمیشود. اگر خودشان مستقیم اقدامی در این راستا انجام نمیدهند، میتوانند به ارگانهای دیگری که انجام این وظیفه و رسالت را به دوش گرفتهاند، کمک کنند. به هر حال این بودجهها باید به دست این عزیزان و علاقهمندان برسد. به جشنواره و همایشها کمک کنند و مطمئن باشند هر چقدر این جشنوارهها با شکوهتر برگزار شود جوانان امیدوارتر میشوند. شما میدانید که وقتی فیلم کوتاهی ساخته میشود قرار نیست در رسانه ملی پخش شود به همین دلیل همه امیدها به کیفیت خوب چنین جشنوارههایی بسته شده و هنرجویان مشاقند که کارشان دیده شود و این امر فقط در همایشها و جشنوارهها محقق خواهد شد.