کرج - امید بانوان؛ تیلدا حسینی؛ بسیاری از ما هنوز تبلیغات «فرزند کمتر زندگی بهتر» را به یاد داریم. روزهایی که تک تک افراد فارغ از سن و سال خود به نوعی درگیر این شعار بودند. از دیدن این شعار روی بستههای خوراکی و تماشای تیزرهای تبلیغاتی آن گرفته تا درس تنظیم خانواده دانشگاهها همه با تکرار این شعار به یک باور رسیده بودند که به راستی زندگی بهتر با تعداد فرزند رابطه دارد، آن هم رابطهای معکوس!
تب عقیمسازی و جلوگیری از تولد، آنقدر در ایران بالا گرفت که ماحصل آن تب تند این شد که پیشبینی سازمان بهداشت جهانی برای کاهش جمعیت در ایران ۱۰ سال زودتر رخ داد. طبق آمار جهانی وقتی کاهش نرخ جمعیتی در کل جهان 33٪ بود، ایران با کاهش نرخ جمعیتی 70٪ سریعترین و چشمگیرترین آمار کاهش نرخ بارداری را داشت! جالبتر آن که وقتی در دهه هفتاد کشورهای جهان به فکر کنترل جمعیت بودند، رئیس جمهور آمریکا آن را به طور کلی رد کرد و برنامه افزایش جمعیت را ابلاغ کرد.
در طول تاریخ همیشه رسم فاتحان زیرک بر این بوده است که بدون جنگ و خونریزی و با کمترین تلفات و تخریب بر دشمن غلبه کنند و چه ترفندی بهتر از این که به جای کشتن انسانها از تولد آنها جلوگیری به عمل آید و این همان نسخه شومی بود که کشورهای توسعه یافته و صنعتی برای کشورهای در حال توسعه پیچیدند.
یکی از مهمترین مؤلفههایی که قدرت یک کشور را با آن میسنجند علاوه بر مساحت و ویژگیهای جغرافیایی و سوقالجیشی آن سرزمین که تقریبا ویژگی ثابتی محسوب میشود، جمعیت و نفوس آن کشور است که کاملا تغییرپذیر است؛ لذا کشورهایی که به فکر منافع خود بودند و کشورهای در حال توسعه را تهدیدی جدی برای خود میدانستند با حملهای غیر مسلحانه، سریع و حساب شده کاری کردند که طی حرکتی به ظاهر منطقی و علمی هر یک از کشورها خودشان به فکر کاهش جمعیت بیفتند و درواقع بدون این که هزینه هنگفت تسلیحاتی و نظامی را به دوش بکشند، در این جنگ جمعیتی پیروز شوند. آنها به فراست دریافته بودند اقتدار سیاسی هر سرزمینی با میزان مردم و به خصوص جوانان آن ارتباط مستقیم دارد چون در هنگام بروز هر نوع بحران یا حملهای این جوانان هستند که با همه وجود از سرزمین خود دفاع خواهند کرد. لذا آنان در یک بازی طولانی مدت اقدام به تغییر شکل و هرم جمعیتی کشورها کردند و در این میان وضعیت جمعیتی ایران به گونهای به شدت تغییر یافت که در حال سیر کردن به سمت پیری است، یعنی تا چند سال آینده یک چهارم جمعیت کشور را سالمندان تشکیل خواهند داد.
البته عوامل بسیاری در این تغییر جمعیتی مؤثر است که باید با نگاهی عمیق به آن نگریست و با مطالعات جامعنگر در این حوزه به رفع بسیاری از عوامل پرداخت از جمله: تأثیرات فرهنگی، سبک زندگی، عوامل اقتصادی، رفاه طلبی، راحت طلبی، فراغت طلبی، افزایش مشارکت بانوان در جامعه و تمایل آنها به استقلال مالی، روابط ناپایدار بین زوجین، افزایش طلاق و بسیاری از عوامل دیگر. اما دو عامل از همه این عوامل پررنگتر بود که سبب شد مردم به راحتی از طرح کنترل جمعیت استقبال کنند. یکی مشکلات اقتصادی از یکسو و رایگان بودن انواع طرحهای کنترل جمعیت و دیگری که از عامل اول مهمتر است مقوله فرهنگی است.
فرهنگ از جمله نقاط پرخطری است که همیشه مورد هجوم قرار گرفته است و در این جنگ جمعیتی نیز دشمن از طریق رخنه در باورهای فرهنگی یک سرزمین و ورود و گسترش فرهنگی که شاید خود نیز آن را برای مردم کشورش توصیه نمیکند، گام مهمی در جهت تعییر رشد جمعیتی ایران به نفع خود برداشت. در این میان رسانهها به ویزه اینترنت و ماهواره نیز با نمایش فیلم خانوادههای موفق تک فرزندی که در کمال رفاه به سر میبرند، زنانی که در اوج زیبایی و خوش اندامی هستند و مردان خوشبختی که دغدغه پدری و مشکلات اقتصادی ندارند جلوه رویایی از یک زندگی ایده آل را به تصویر کشید که باعث شد زنان در یک حرکت افراطی از بچهدار شدن خودداری کنند، در صورت بچهدار شدن نوزادان را از اولین حق فطری و طبیعی یعنی شیر مادر محروم کنند، مبادا که به زیبایی آنها لطمهای وارد شود و در اولین فرصت کودک را به دست مهدهای کودک بسپرند تا در جامعه حضور بیشتری داشته باشند.
البته ما نه با حضور بانوان در جامعه مشکل داریم و نه با مدیریت بانوان بر جسمشان که اتفاقا خود جزو مشوقین حضور و مشارکت بانوان در جامعه و طرفدار مدیریت بانوان بر سلامت جسم، روح و ذهن آنها هستیم ولی به شرط تعادل. ما بر این باور هستیم هر جا پای افراط و چشم و هم چشمی به میان آید، ارزشی در این میان کمرنگ یا ناپدید میشود که هم سبب تأسف بسیار خواهد شد و هم در حوزهای وسیعتر و در بازه زمانی طولانیتر اثرات مخرب آن در نسلهای بعدی خود را پررنگتر نشان خواهد داد.
حال که مقام معظم رهبری با درایت هوشمندانه خود، خطرات ناشی از این جنگ جمعیتی را بارها و بارها گوشزد کردهاند و سیاست کلی جمعیتی را نیز ابلاع کردهاند، لازم است بازنگری در سبک زندگی خود داشته باشیم و حداقل با هوشمندی بیشتری به این جنگ نگاه کنیم و راههای خنثی سازی ترفند دشمنان و نحوه مواجهه با آن را به نحو شفافتری در اختیار مردم به ویژه جوانان قرار دهیم تا دوباره از خط تعادل خارج نشویم و با سیری منطقی منحنی رشد جمعیت کشور را به توازن مطلوب برسانیم.