جامعه- امیدبانوان؛ برنا نوشت:سلامت عمومی جامعه برای هر کشوری یکی از ملاکها و دغدغههای اصلی محسوب میشود که در همه جای دنیا برنامه ریزیهای گستردهای برای آن صورت میگیرد. اینکه سعی شود پیشگیری از بروز برخی از بیماریها در مردم یک کشور انجام شود قسمتی از ماجرای اهمیت سلامت کشور است، اما در بخش دیگر باید کمک شود افرادی که به هر دلیلی چه مشکلات بزرگ و چه مشکلات کوچک درد و آلامی در بدن خود و عزیزانشان احساس میکنند با راحترین حالت ممکن و کم هزینهترین اقدام؛ آن درد را به بهبودی برسانند. نرخ قیمتهای داروها همیشه یکی از مسئلههایی بوده که هر چند وقت یکبار به سر زبانها می آید اما در مواردی که پاندمیهایی همچون کرونا و غیره به وجود میآید این کلاف سردرگم تر از همیشه دور خود میچرخد و مسیر همواری را طی نمیکند. اینکه ما هر روز افرادی را در داروخانههای اصلی شهر ببینیم که در به در دنبال فلان دارو هستند روی خوشی ندارد و عوامل مختلفی دست به دست هم میدهند که چنین صحنه هایی ایجاد شود.
دارو یکی از اقلام اساسی کشور است که قیمت آن به طور مستقیم با قیمتهای جهانی بالا و پایین میآید اما این روند همیشه هم پستی و بلندی ندارد و چند وقتی است که تنها سیر صعودی خود را در پیش گرفته است. در مقابل اتفاقات دیگری هم هستند که دست به دامن این اتفاق میشوند. چندسال پیش زمانی که کشور دید قیمتهای اقلام مختلف به افزایش دلار بالا میرود و راهی برای فرار از آن نیست، تصمیم گرفت ارز دولتی را برای واردات دارو و خیلی چیزهای دیگر تخصیص دهد که هم مردم متضرر نشوند و هم واردکنندگان.
این امر چندسالی ادامه داشت تا همین چند وقت پیش خبر رسید انگار قرار است ارز 4200 تومانی که برای واردات داروها و تجهیزات پزشکی درنظر گرفته شده بود به کلی از روی این اقلام حذف شود. در این شرایط زنگ هشدار گرانی داروها به صدا درآمد و بسیاری را نگران کرد. اما وزیر بهداشت قول داد که قرار نیست این اتفاق بیافتد و قیمت داروها زیاد نمیشود. این امر یک «خیالتان راحت باشد» را در پی داشت تا لایحه بودجه بعد از تدوین در دولت بالاخره به دست مجلسیها رسید و مشخص شد انگار قرار است حذف 4200 تومانی برای همیشه به خاطرهها بپیوندد و دیگر کارایی نداشته باشد. این امر بسیاری از کارشناسان، مسئولان امر و مردم را نگران کرد که از حالا به بعد باید به زیاد شدن هر روزه قیمتها خصوصا زیاد شدن قیمتهای دارویی عادت کنند.
محاسبات ما نشان میدهد اگر ارز دارو به صورت کامل حذف شود قیمتها تا ۴ برابر افزایش خواهد داشت. وقتی ارز دارو حذف شود فرض کنید دارویی که ۱۰ هزار تومان است به ۴۰ هزار تومان خواهد رسید.
در عرض یکی دو هفته چرخی در داروخانههای کشور زدیم تا ببینیم در این مدت دارو ها کمیاب که نه؛ داروهایی که به صورت روزانه مصرف عمومی دارند چقدر افزایش قیمت را تجربه میکنند. داروی گلوکوفاژ داروی پرکاربرد بیماران دیابتی است که البته خانمهایی که تخمدان پلی کیستیک دارند هم از آن استفاده می کنند. اگر این یک ورق قرص این دارو در هفته های گذشته 10 تا 15 هزار تومان قیمت گذاری شده بود؛ این روزها یک ورقه از آن در داروخانهها به قیمت 40 هزار تومان به فروش می رسد. داروی آسنترا دارویی ضد افسردگی است که در حال حاضر در داروخانه ها به قیمت 110 هزار تومان فروخته می شود که قیمت آن در روزهای قبل بسته ای 26 هزار تومان بوده است. یک ورقه قرص استامینوفن کدیئن اگر 2 تا 3 هزار تومان قیمت داشت این روزها اگر قصد دو ورقه از آن را داشته باشید باید 10 هزار تومان به متصدی داروخانه بپردازید. ناپروکسن برگهای 5 هزار تومان این روزها به قیمت 28 هزار و 500 تومان به فروش میرسد و همه اینها بخش بسیار کوچکی از افزایش قیمت داروهای عادی و روزانه مردم است. حالا باید فکر کرد از داروهای همیشه کمیاب چه خبر؟
البته عدهای معتقد اند حذف ارز اقلام اساسی و دارو به نفع همه گروههای کمدرآمد و طبقه متوسط است اما به گفته بسیاری از صاحب نظران این وضعیت اتفاق نخواهد افتاد و تجربه نیز این مورد را تایید میکند. به نظر می رسد بی شک اولین نتیجه این افزایش قیمتها، افزایش فقر عمومی خواهد بود. چرا که آمارها نشان میدهند چندین میلیون نفر فاقد بیمه در کشور وجود دارند که اتفاقا کمدرآمدترین و آسیب پذیرترین گروههای درآمدی در کشور نیز هستند. سوال اینجاست که با حذف ارز ۴۲۰۰ دارو تکلیف این طبقات اجتماعی آسیبپذیر چه میشود؟
فرامرز اختراعی- رئیس هیئت مدیره سندیکای تولید کنندگان مواد دارویی، شیمیایی و بسته بندی دارو گفت: مقوله حمایت از تولید داروهای داخلی با افزایش نرخ ارز با هم متناقض هستند.
وی با بیان اینکه زمانی که افزایش نرخ ارز به وجود می آید لازم است برای تامین این مابه التفاوت ارزی که لازم است برای واردات بخشی از اجزاء داروئی تولید داخلی پرداخت شود چیزی حدود 50 هزار میلیارد تومان اضافه تر هزینه کنید، افزود: برای تامین این مقدار باید هزینه های مالی اش را به بانک ها پرداخت کرد.
اختراعی ادامه داد: فرض کنید بانک ها این قابلیت را داشته باشند که این پول را پرداخت کنند که در واقع منبعی برای پرداخت ندارند.
رئیس هیئت مدیره سندیکای تولید کنندگان مواد دارویی، شیمیایی و بسته بندی دارو تصریح کرد: در چنین شرایطی تولید داخلی دارو با لطمه روبرو می شود و لازم است دارو عینا وارد شود و زمانی که دارو وارد شود هزینه های هنگفتی دارد و دارو علاوه بر افزایش نرخ ارز افزایش قیمت نیز خواهد داشت.
وی با بیان اینکه فرض کنید که بخشی از مبلغ را بانک ها پرداخت کنند؛ گفت: در این شرایط اگر 50 هزار میلیارد تومان پرداخت کنند همان مقدار را پس نمی گیرند چرا که آنها با سود این مبلغ را پس می گیرند و این سود متاسفانه در یک مرحله نیست چرا که زمانی که دارو تولید می شود باید باید تحویل شرکت های پخش داده شود؛ به همین دلیل شرکت ها برای تولید باید 72 هزار میلیارد تومان به بانک ها پس دهند.
وی با بیان اینکه بعد از دست به دست شدن دارو از زمان تولید تا زمانی که به دست مصرف کننده برسد؛ چیزی حدود 60-70 هزار میلیارد تومان دارو گرانتر خواهد شد، گفت: برداشته شدن ارز ترجیحی به نظر ما طرح منطقی نیست و کاری که هزینه بیشتری را بر مردم و کشور تحمیل می کند هیچ فایده ای ندارد.
اختراعی تصریح کرد: دارو بر خلاف همه تبلیغاتی که می کنند تنها کالایی است که همه یارانه اش به دست مردم می رسد چون به شدت تحت کنترل است و در تمام کشور امکان ندارد دو تا داروخانه دارو را با قیمت متفاوت بدهند.
وی با اشاره به اینکه بنابراین وقتی که یارانه به دست مردم می رسید این چه جنجال و دعوایی بود که جای یارانه را عوض می کنند که هزینه های مالی هنگفتی بر دارو اضافه شود؛ تصریح کرد: به نظر می رسد این امر فشاری بود که از سمت مافیای دارو درآمد چراکه آنها ذخیره های سنگین ارزی آن طرف آب ها دارند و می خواهند ارز را با قیمت 30 هزارتومان به کشور تحمیل کنند.
اختراعی ادامه داد: حذف ارز ترجیحی نظر ما کار نامرغوبی است و هزینه های بسیار سنگینی را بر مردم تحمیل می کند و دولت هم توان جبران این هزینه ها را ندارد.
رئیس هیئت مدیره سندیکای تولید کنندگان مواد دارویی، شیمیایی و بسته بندی دارو درباره افزایش قیمت دارو های ساده در چند روز گذشته گفت: سازمان غذا و دارو بدون اینکه مجوزی از مجلس داشته باشد؛ ارز اقلام زیادی را را آزاد کرده است که حتی شامل داروهای معمولی می شود که نسخه هم نمی خواهند.
وی افزود: شاهد این بودیم یک ورقه ناپروکسن 27 هزار تومان قیمت دارد و دلیل آن هم این است که ارز آن ها آزاد شده است و همین بلا را در داروهای دیگر اعمال خواهند کرد.
این نگرانیهای داروسازان و مردم اما انگار خیلی هم امر مهمی نیست چرا که وزارت بهداشت حرف دیگری دارد و اعلام می کند همه کمی ها و کاستی ها حل می شود و بدون اجازه و غیر منطقی دستبرد به جیب مردم زده نمی شود.
بهروز رحیمی- معاون توسعه وزارت بهداشت گفت: درباره حذف ارز ترجیحی که در لایحه نیز به مجلس اعلام شد؛ مواردی که احتمال دارد هزینه از جیب مردم بالاتر ببرد ؛ پیش بینی شده است.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه بیشتر هزینه های ما از موارد داخل به صورت ریالی انجام می شد، مشکلات کمی را داریم.
رحیمی تصریح کرد: با این کار در تولید دارو و واردات دارو با مشکلاتی مواجه میشویم که دولت با پیش بینی آن؛ در قالب پرداخت یارانه از طریق صندوق های بیمه و وزارت بهداشت این موارد جبران شود و مردم هزینه بیشتری را پرداخت نکنند.
با قول وزارت بهداشت حتی اگر ارز ترجیحی هم در نهایت تصویب دولت؛ برداشته شود، ضرری متحمل مردم و تولید کنندگان نمی شود. اما باز هم باید دید لایحه بودجه ای که به دست مجلس رسیده است، در نهایت چگونه قرار است از سوی دولت و دستگاه های دولتی اجرایی شود.