علم و فناوری. امید بانوان؛ به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، «شیوا اکبری بیرگانی» استادیار دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان و دانش آموخته دکترای تخصصی زیست شناسی سلولی و مولکولی بیوشیمی از دانشگاه تربیت مدرس درباره این طرح توضیح داد: سرطان، بیماری‌ای است که با تقسیم بی‌رویه سلول‌ها و خروج آن‌ها از کنترل چرخه‌ سلولی اتفاق می‌افتد. شایع‌ترین سرطان بین جمعیت زنان در سراسر دنیا، سرطان سینه است. یکی از چالش‌های اصلی در روند درمان این نوع سرطان، مقاومت دارویی و بازگشت مجدد بیماری است که درمان این بیماری را سخت و پرهزینه کرده است.

 وی افزود: امروزه دلیل این مقاومت به روش‌های درمانی مرسوم و بازگشت مجدد بیماری را به وجود گروهی از سلول‌های سرطانی به نام سلول‌های بنیادی سرطانی نسبت می‌دهند. این سلول‌ها، زیرجمعیت کوچکی از سلول‌های سرطانی هستند که قابلیت تجدیدپذیری داشته و پتانسیل تمایزی بالایی دارند. همین امر باعث می‌شود در محیط‌هایی با سیستم عروقی ضعیف زنده بمانند؛ بنابراین دسترسی به دارو دشوار شود.

استادیار دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان اضافه کرد: در این پروژه تلاش کردیم برای مطالعه روش‌های درمانی سرطان سینه از کشت سه‌بعدی و تولید مدل سرطان سینه بهره ببریم. با توجه به اهمیت مطالعه سرطان و شناسایی روش‌های درمانی جدید، ساخت و استفاده از مدل‌های مطالعاتی مناسب برای بررسی رفتار واقعی‌تر سلول‌های سرطانی در پاسخ به روش‌های درمانی مورد استفاده، یکی از مباحث ضروری در این زمینه محسوب می‌شود؛ بنابراین در این طرح ضمن استفاده از کشت سه‌بعدی سلول‌های سرطانی، جهت تولید مدل لومینال آ سرطان سینه به مطالعه همزمان ژن‌درمانی، شیمی‌درمانی و هورمون درمانی پرداختیم.

 اکبری بیان کرد: از آنجا که کشت سه‌بعدی در شرایط آزمایشگاهی محیط مناسبی را برای مطالعه‌ سلول‌های سرطانی در محیط پیچیده بافتی فراهم می‌کند، هدف ما در این مطالعه، کشت و تولید مدل سه‌بعدی سرطان پستان، بررسی مقاومت دارویی، انتقال ژن خودکشی سلولی و بررسی اثر همزمان ژن‌درمانی و شیمی‌درمانی است.

 وی خاطر نشان کرد: کشت سه‌بعدی و تولید مدل سرطان سینه نوع لومینال آ به عنوان پلتفرمی برای ارزیابی روش‌های درمانی و بهینه‌سازی آن با بازسازی دقیق‌تر شرایط فیزیولوژیکی طبیعی بدن از جمله نتایجی است که انجام این طرح داشت. همچنین این طرح می‌تواند مقدمه‌ای بر ساخت مدل‌های توموری مشتق شده از سلول‌های بیمار در حوزه پزشکی شخص‌محور باشد.